Eskişehir Osmangazi 'niversitesi (ESOG') Sağlık, Uygulama ve Araştırma Hastanesi Başhekim Yardımcısı ve Tıp FakÜltesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı ğretim 'yesi Prof. Dr. Elif Doyuk Kartal, 1 Aralık DÜnya AIDS GÜnÜ dolayısıyla, AIDS hakkında toplumu bilgilendirici bir aöıklama yaptı. ü
Prof. Dr. Elif Doyuk Kartal'ın aöıklaması şÖyle: 'HIV/AIDS toplum sağlığını Önemli oranda etkileyen bulaşıcı bir hastalıktır. AIDS, İnsan Bağışıklık Eksikliği VirÜsÜ (HIV)'nÜn bağışıklık sistemine yaptığı hasardan kaynaklanan bir durum olup, çEdinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromuç olarak ifade edilir. Birleşmiş Milletler (BM)'in AIDS konusunda mÜcadele eden kuruluşu UNAIDS'e gÖre HIV tanımlandığı 1981 yılından bu yana yaklaşık 78 milyon milyon kişiye bulaşmış olup, 35 milyon kişi bu hastalık nedeniyle hayatını kaybetmiştir. GÜnÜmÜzde ise dÜnyada HIV/AIDS ile yaşayan kişi sayısı yaklaşık 36 milyondur. DÜnyada her gÜn 5.000 kişi yeni enfeksiyon tanısı almaktadır. 2017 yılında 940 bin kişi hayatını kaybetmiştir. 'lkemizde Sağlık Bakanlığı Aralık 2016 verilerine gÖre 14.695 HIV/AIDS hastası vardır. Ancak hastalığa ilişkin farkındalığın artması, tanı ve tedavi hizmetlerindeki gelişmeler ve sağlık kurumlarına erişimin artmasına karşın; ütoplum yapısındaki değişiklikler, gÖö, turizm, ticari ilişkiler vb. nedenlerle vaka sayısındaki artışın hızlanmakta olduğu gÖrÜlmektedir. Yapılan öalışmalar sayesinde hastaların %75'i durumunu bilmektedir. Geri kalan 9 milyondan fazla kişi ise hala HIV taşıdığından habersiz yaşamaktadır. Hastalığın en Önemli Özelliği semptom vermeksizin yıllarca vÜcutta bulunması ve kişilerin sağlıklı gÖrÜnmesidir. VirÜsle ilk karşılaşıldığında ortaya öıkan semptomlar (Ateş, ÜşÜme-titreme, boğaz ağrısı, gece terlemeleri, kilo kaybı, yorgunluk, eklem-kas ağrısı, lenf bezlerinde şişme, ciltte dÖkÜntÜ vb.) öok silik olup, öoğu zaman gribal enfeksiyon olarak değerlendirilebilmektedir. Yıllar sonra bağışıklık sisteminin zayıflaması ile daha ÖzgÜl semptomların başladığı dÖnemde tanımlanması daha kolay olmakla birlikte hastalık artık ileri evreye ulaşmış olup, ütedavi olma şansı azalmaktadır. Bu arada hastalık biröok kişiye bulaşabilmektedir. Bulaş zincirinin kırılması ve tedavi iöin uygun dÖnemde hastalığın tanımlanabilmesi öok kritik bir durumdur. SÜrekli yorgunluk, ateş, gece terlemeleri, kilo kaybı, uzun sÜreli geömeyen ishal, ağız ve dil Üzerinde beyaz lekeler, lenf nodlarında şişme, bulanık gÖrme, kuru ÖksÜrÜk, nefes darlığı, yutmada gÜölÜk-ağrı gibi semptomlar riskli bireylerde AIDS'i akla getirebilir. Yine bazı kanserler ve tÜberkÜloz tanısı da arka planda AIDS varlığını dÜşÜndÜrÜr. Hastalığın kesin tedavisi bulunmamakla birlikte, gÜnÜmÜzde mevcut tedavi seöenekleri ile yaşam kalitesi ve sÜresi öok iyileşmiş, ÖlÜmler ü%51 oranında azalmıştır. Bununla birlikte hastalıktan korunma hala en Öncelikli konudur. Koruyucu bir aşısı bulunmamaktadır. Bulaşma yolu en sık korunmasız cinsel temas, ikinci olarak ise damar iöi madde kullananların ortak paylaştığı enjektÖrler ile olmaktadır. Anneden bebeğe doğum sırasında veya emzirme sırasında geöebilir. te yandan epitel bÜtÜnlÜğÜ bozulmamış cilt teması, el sıkışmak, sarılmak, birlikte yemek yemek, aynı tuvaletin kullanımı gibi sosyal ilişkiler ile bulaşmaz. Hastalıkla mÜcadelede; toplumsal farkındalığın artırılması, toplumun hastalığının bulaşma yolları hakkında bilgilendirilmesi, riskli olan kişilerin test yaptırmaları ve tanı alan hastaların tedavi olmaları konusunda bilinölendirilmeleri öok Önemlidir. 'lkemizde tanı ve tedaviye erişim herkes iöin sağlanmış durumdadır. 2018 yılı DÜnya AIDS gÜnÜ teması ü'Durumunuzu Bilin' olarak belirlenmiş olup, kişileri HIV durumlarını bilmeleri konusunda teşvik etmektedir. Test yaptırarak durumunuzdan haberdar olabilirsiniz. Bulaş zinciri de ancak bu şekilde kırılabilir'