Havacılıkta Türk Kadınının Yerini Araştırdılar

Eskişehir'in söz sahibi olduğu havacılık sektöründe kadın çalışan sayısının az olduğunu eğitim aldıkları Sabiha Gökçen Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde yaşayan 3 kız öğrenci, TÜBİTAK 4006 Bilim Fuarı'na katıldıkları "Havacılık sektöründe kadının yeri" adlı projeleriyle sektörde kadının izini sürdüler. 

Türkiye’nin havacılık sektöründeki önemli yere sahip Eskişehir, Muharip Hava Kuvveti ve Hava Füze Savunma Komutanlığı, 1'inci Hava İkmal Bakım Merkezi Komutanlığı, Türk Hava Kurumu (THK) İnönü Eğitim Merkezi ve TUSAŞ Motor Sanayi AŞ (TEI) gibi askeri ve kamu yatırımının yanı sıra ihracatta önemli paya sahip yüzlerce havacılık ve savunma sanayi firmasına ev sahipliği yapıyor.

Geçen yıl Eskişehir Sanayi Odası'na (ESO) üye olmasına karşın farklı illerin gümrüklerinden çıkış yaparak 2,2 milyar dolar ihracat gerçekleştirenler arasında önemli paya sahip havacılık ve savunma sanayi şirketleri, yüksek teknolojili ürün imalatı ve ihracatında kenti havacılığın merkezi konumuna getirdi.

Bu alandaki eleman ihtiyacını karşılamak amacıyla 1991 yılında uçak elektroniği bölümüyle temelleri atılan Sabiha Gökçen Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, her yıl sektörle ilgili eğitim alan öğrencileri yetiştirip, sektöre kazandırıyor.

Havacılık sektöründe çalışmak için bu okulu tercih edenlerin çoğunlukla erkek olması kız öğrencileri azınlıkta bırakırken, Sabiha Gökçen Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesindeki mevcut yapı da TÜBİTAK 4006 Bilim Fuarı için proje arayışındaki 3 kız öğrenciyi bu durumun nedenini araştırmaya teşvik etti.

Okuldaki 650 öğrencinin 60'ının, 35 kişilik sınıflarında da sadece 4 öğrencinin kız olmasından yola çıkan Sibel Nur Köker, Şeyda Yün, Duygu Çalışkan, "bu sektörde çalışan kadınların sektördeki yeri, istihdamı ve karşılaştıkları zorluklar" gibi konuları uçak elektroniği öğretmeni Gülay Ferlibaş rehberliğinde hazırladıkları anketi 50 sektör çalışanı kadına uygulamaya karar verdi.

"Havacılık sektöründe kadının yeri" adlı projeyle sektörde çalışan kadınların eğitimlerini, istihdamlarını ve memnuniyetlerini belirlemeyi amaçlayan öğrenciler, anketlerinde "Hangi liseden mezun oldunuz? Lise mezuniyetiyle mi işe başladınız, yoksa farklı bir eğitim aldınız mı? Havacılık sektörünü seçmenizdeki neden nedir? Bu sektörün hangi bölümünde çalışıyorsunuz? İşinizden memnun musunuz? Gelecekteki planlarınız nedir? Havacılık sektöründe kadın olmanın artıları ve eksileri nelerdir? Bir işi yaparken erkeklerden yardım almaya ihtiyaç duyuyor musunuz? Sektörde erkeklerden daha başarılı olduğunuz alanlar var mı, varsa nelerdir? Yeni nesillere mesleğinizi önerir misiniz?" sorularını yöneltti.

Öğrenciler, anket sonucunda yaptıkları değerlendirmede sektörde istihdamı az olan kadınların erkek egemenliği yüzünden geri planda kaldıklarını tespit etti.

– "Kadınlar sektörün her alanında başarılı"

Eskişehir Sabiha Gökçen Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 11. sınıf öğrencisi Duygu Çalışkan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 650 kişilik okulda 60 kız öğrenci olarak azınlığı oluşturdukları bu alanda 2 arkadaşıyla kadınların havacılık sektöründeki yerini, istihdamlarını ve karşılaştıkları zorlukları merak ettiklerini ve bu alanda araştırma yapmaya karar verdiklerini söyledi.

Havacılık alanında başta Eskişehir olmak üzere ülkenin çeşitli illerinde bulunan şirket ve kuruluştaki kadınlara ulaşıp anket uyguladıklarını aktaran Çalışkan, "Sonuç olarak bu mesleği seçmelerindeki en büyük etmeni ilgi ve çalışma imkanları olarak tespit ettik. Sektördeki kadınlar erkek egemenliği nedeniyle ikinci planda kalmaktan şikayetçi. 'Sen yapamazsın' gibi çok çeşitli sözlerle karşılaşıyorlarmış. Bunu biz stajımızda da çok yaşadık. 'Yapamaz' diye düşündükleri kadınlar sektörün her alanında başarılı." diye konuştu.

Çalışkan, kadınların sadece fiziksel güç gerektiren bazı alanlarda erkeklerden yardım talep ettiklerini, onun dışında her alanda söz sahibi olduklarını saptadıklarını belirterek, "Bu anketi havacılığın pilot, teknisyen, yönetici, akademisyen gibi her alanında çalışan ancak 50 kadına uygulayabildik. Çünkü bu alanda kadın çalışan sayısı az. Kadınların büyük çoğunluğu işinden memnun ve bize de sektörü öneriyor." ifadelerini kullandı.

– "Havacılıkta daha fazla kadın çalışabilir"

Uçak elektroniği öğretmeni Gülay Ferlibaş ise, havacılığın iş hayatında olduğu gibi eğitimde alanında da kadın öğretmen sayısının çok az olduğunu, meslek liselerinde de benzer tablonun ortaya çıktığını kaydetti.

Buradan yola çıkarak projede görev alan 3 kız öğrencisinin, sektördeki kadınların neler yaptıklarını, istihdam durumlarını ve başarılarını araştırmaya karar verdiğini belirten Ferlibaş, şunları söyledi:

"Hazırladıkları anketle sektörde çalışan kadınların çoğunun meslek okullarından mezun olduklarını, kendilerine çeşitli kabiliyetler katarak ayakta durduklarını öğrendik. Çoğu lisans mezunu. Bizim okul mezunu uçak, makine, elektrik-elektronik, mekatronik mühendisi olmuş öğrencilerimizin çoğu THY, TEI, TAI, 1'inci Hava İkmal gibi havacılık alanındaki şirket ve kurumlarda çalışıyor. Yani bu alandan kopmamışlar. Güzel dönüşler aldık. Çoğu yaptıkları işten memnun, gelecekte bu işi yapmak isteyenlere öneriyorlar. Çünkü kadınlar daha ayrıntıcıdır, bunu da mesleklerine yansıtıyorlar."

Ferlibaş, daha fazla kız öğrenciyi bu okullara çekmeleri durumunda havacılıkta kadının adının duyulabileceğine işaret ederek, "Yaklaşık 3 ay süren anket çalışmasına göre, havacılık sektöründe yüzde 15'ler civarında oldukları bilinen kadın çalışanların hemen hemen hepsi mesleğini öneriyor. Sektörde istihdam edilenler arasında kadınların oranını yüzde 30-40'lara çekmeyi sağlarsak kendimizi başarılı sayacağız." dedi.