Eskişehir İl Sağlık MÜdÜrÜ Doö.Dr.Uğur Bilge 1- 7 Haziran İyot Yetersizliği Hastalıkları Haftası ile ilgili aöıklamalarda bulundu. VÜcudun bÜyÜmesi, gelişmesi, yaşamın sÜrdÜrÜlmesi ve sağlığın korunması iöin minerallere ihtiyaö vardır. İyot insan vÜcudunda öok az bulunan fakat beyin ve sinir sisteminin erken dÖnemde gelişimi ve normal bÜyÜmesi iöin gerekli olan tiroid hormonlarının (T4-tiroksin ve T3-triiyodotironin) yapılabilmesi iöin gerekli bir mineraldir.ü İyot yetersizliği Önlenebilir zeka geriliğinin en Önemli nedenidir. İyot yetersizliği gebelikten itibaren anne karnındaki bebeğin ve yenidoğanın tÜm yaşamını olumsuz etkileyebilir. TÜm dÜnyada 18 milyon bebek annenin gebelik sırasındaki iyot yetersizliği yÜzÜnden zihinsel engelli doğmaktadır. Yetişkinlerde iyot yetersizliği durumunda tiroit bezi az öalışır, bunun sonucunda; azalmış doğurganlık hızı, guatr, zeka geriliği, hemen hemen tÜm organların bÜyÜmesi/gelişmesi ve işlevlerinde sorunlar ortaya öıkar, boy uzaması durur. Yapılan bilimsel öalışmalara gÖre doğumdan itibaren iyot yetersizliği zeka dÜzeyinde 13.5 puanlık dÜşmeye neden olmakta öocuklarda Öğrenme yeteneğinde azalma ve algılama gÜölÜğÜ ve bunun sonuncu olarak da okul başarısında dÜşme gibi sorunlara yol aömaktadır. İyot yetersizliğine bağlı bozukluklar gebelik; fetÜs (anne karnındaki bebek) , yenidoğanda, ergende ve erişkinde olmak Üzere öeşitli yaş gruplarında farklı sıklıklarda gÖrÜlÜr. FetÜs ve/veya yenidoğandaki iyot yetersizliği annedeki iyot yetersizliğine bağlıdır.
İyot Eksikliğinde Oluşabilecekü Sağlık Sorunları şunlar olabilir;
Anne Karnında ve Bebeklikte
•üüüüüüüüü DÜşÜk
•üüüüüüüüü lÜ doğum
•üüüüüüüüü Bebek ÖlÜmÜ
•üüüüüüüüü Sağırlık
•üüüüüüüüü CÜcelik
•üüüüüüüüü Zeka geriliği
•üüüüüüüüü Doğum anomalileri (Doğuştan olma bozukluklar)
ocukluk ve Genölikte
•üüüüüüüüü Guatr
•üüüüüüüüü Kısa boyluluk
•üüüüüüüüü Zihnin yetersiz öalışması
•üüüüüüüüü ğrenme yetersizliği
•üüüüüüüüü Algılama ve Öğrenmede yetersizlik
Yetişkinlerde
•üüüüüüüüü Guatr
•üüüüüüüüü Verim dÜşÜklÜğÜ
•üüüüüüüüü Tiroid kanser riskinde artmalar olabilir.
üüüüüüüüüüü İnsanda gırtlak kısmında bulunan tiroit bezinin bÜyÜmesine guatr denir, iyot yetersizliğinin en sık ve kolay gÖrÜnen belirtisidir ve Önemli bir halk sağlığı sorunudur. İyot yetersizliği hastalıkları kolaylıkla yeterli iyot alımı ile Önlenebilir. VÜcudumuzda bulunan iyotun esas kaynağı diyet yani gıda tÜketimimiz ve iötiğimiz sudur. İyot besinlerde en fazla deniz ÜrÜnleri, sÜt ÜrÜnleri, tahıllar ve patates gibi yiyeceklerde bulunur. GÜnlÜk beslenmemizle aldığımız iyot miktarı son derece Önemlidir. Az miktardaki bir iyot yetersizliği bile tiroit bezinin fonksiyonlarında bozulmaya ve bÜyÜmesine neden olabilir. 'lkemizde toprakta yeterince iyot bulunmadığından dolayı yetişen ÜrÜnlerde yeterince iyot bulunmamaktadır. nemli bir halk sağlığı sorunu olan iyot yetersizliği hastalıklarının Önlenmesine yÖnelik olarak, 1994 yılından beri 'İyot Yetersizliği Hastalıklarının nlenmesi ve Tuzun İyotlanması Programı' yÜrÜtÜlmektedir. 1998 yılında hazırlanan tuz tebliği ile tÜm sofra tuzlarının iyot ile zenginleştirilmesi sağlanmıştır.
'lkemizde topuk kanı olarak bilinen tarama testleri her yenidoğan bebeğe (3-5. gÜnlerde) zorunlu ve Ücretsiz olarak yapılmaktadır. Topuk kanından fenilketonÜri, biyotinidaz eksikliği gibi bozukluklarla birlikte hipotiroidi (guatr) gibi ileride zeka geriliğine neden olabilecek hastalıkların erken tanı ve tedavisi sağlanarak, doğumda normal zekaya sahip bebeklerde hastalığa bağlı zeka geriliği oluşmasının ÖnÜne geöilebilir.
Yenidoğan dÖneminde bebeklerin topuklarından alınan bir damla kan, olası hastalıkların erken teşhisini sağlar. Ailelerin tarama amacıyla yenidoğan bebeklerindenü topuk kanı aldırmalarında yarar vardır.ü
üTuz tÜketimimiz az olmalı ama tuz kullanımına ihtiyaö varsa İYOTLU TUZ kullanılmalıdır.
