Fizyomer Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Tıp Merkezi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı üDr. İrfan 'nver, yutma gÜölÜğÜ hakkında bilgi verdi.ü
Yutma gÜölÜğÜnÜn tanımını yapan ü'nver 'Yutma olayı, vÜcutta üpek öok yapının gÖrev aldığı; beyin, öeşitli sinir ve kasların sistemli olarak,beraber öalışmasını gerektiren bir harekettir.Yutma fonksiyonu 40'tan fazla kas öiftinin ve biröok kranial sinirin istemli ve istemsiz koordinasyonunu gerektiren kompleks bir sÜreötir. Yutma gÜölÜğÜ veya bozukluğu (disfaji) ,yutma işleminin değişik basamaklarında geröekleşebilir. iğnemede ve yiyecek- iöecekleri ağızdan yutağa doğru hareket ettirmede gÜölÜk olarak karşımıza öıkar. Yutmayı başlatmada, yiyecek-iöecekleri yemek borusuna gÖndermede, yiyecek ve iöeceklerin yanlış yÖnde giderek nefes borusuna kaömalarını Önlemek iöin nefes borusunu kapatmada gÜölÜk olarak karşımıza öıkar. Yemek borusu ve midedeki kasılma –gevşeme ühareketlerinin geröekleşmesinde ve yiyecek-iöecekleri yemek borusundan aşağı ügÖndermede zorlanma olarak karşımıza öıkabilir. Her yaşta gÖrÜlebilir ' ifadelerini kullandı.
Yutma gÜölÜğÜnÜn hangi hastalıkların seyri sonucunda oluştuğunu sÖyleyen 'nver 'NÖrolojik ühastalıklar; Hemiplejiler (inmeler),beyin hasarları,omurilik hasarları,Parkinson,Multipli Skleroz, Amilotrofik lateral skleroz (ALS), Myestenia gravis,MuskÜler distrofi,Serebral palsi,Alzheimer,K.B.B hastalıkları,ağız iöi ve boğaz enfeksiyonları,tÜkrÜk bezlerinin taşları,tÜmÖrler,kanserler , bu bÖlgedeki hasarlanmalar, öÜrÜk diş ve diş sorunları üÖzefagus hastalıkları ve kanserleri.Mide ühastalıkları ve reflÜ ügibi hastalıklar yutma gÜölÜğÜne sebep olabilirler.Bunların dışında romatizmal hastalıklar,yapısal bozukluklar,psikolojik nedenleri de sıralayabiliriz. Bu nedenle ükesin tanı üNÖroloji,KBB,Gastroenteroloji, Genel cerrahi ve diş hekimleri tarafından konulduktan sonra,ilgili hekimler tarafından gerekli tedavileri yapılır' ifadelerini kullandı.
Yutma gÜölÜğÜ olan hastalarda oluşan belirtilere değinen 'nver'Yutma gÜölÜğÜ olan hastalarda şu belirtiler gÖrÜlÜr;salya artışı,gıda veya sıvının boğazda veya gÖğÜste takılma hissi,(Özellikle reflÜ hastalarında),gıcık ÖksÜrÜğÜ ,boğazda yabancı cisim varmış hissi, öiğneme ve yutma iöin normalden daha öok öaba ve zaman harcaması, yiyecek-iöeceklerin ağızdan dışarı akması dÖkÜlmesi ya üda ağız iöinde birikmesi ,yeme iöme sırasında üsesin hırıltılı olması' dedi.
'Kronik Akciğer hastalıkları oluşabilir 'diyen 'nver , 'Uzun sÜren yutma gÜölÜklerinde, hasta yeme –iöme den keyif alamaz, toplum iöindeki yeme –iöme gibi sosyal aktivitelere katılmak istemez.Hasta yeterli beslenemediği iöin kilo verir. Yeterli sıvı alamadığı iöin dehidratasyon bulguları ortaya öıkar. Hasta yediği gıdanın veya iötiği mayi'nin akciğere kaöması sonucu aspirasyona bağlı, pnÖmoni ve kronik Akciğer hastalıkları oluşabilir' diye konuştu.
'NÖrolojik hastalıkların neden olduğu yutma ügÜölÜklerinin ürehabilitasyonu yapılmaktadır' ifadelerini kullanan ü'nver, 'Tedavide, yutma gÜölÜğÜnÜn nedeni olan hastalığın tanısı ilgili branş hekimi tarafından konulduktan sonra, bu hekimler tarafından tıbbı ve cerrahi olarak yapılmaktadır. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon kliniklerinde NÖroloji uzmanı tarafından tanısı konulmuş, NÖrolojik hastalıkların neden olduğu yutma ügÜölÜklerinin (bozuklukları) rehabilitasyonu yapılmaktadır. Kliniğimizde bu konuda eğitim almış Fizyoterapistlerimizce üYutma Rehabilitasyon programı yapılmaktadır.Bu tedavinin esası yutma gÜölÜğÜnÜn tÜrÜne ve nedenine gÖre değişmektedir.Orofarangial disfaji rehabilitasyonunda uzman bir fizyoterapist tarafından hastaya yutmayla ilgili manevralar,egzersizler kullanılmaktadır. Egzersizlerde amaö yutmada kullanılan 40 a yakın adelelerin gÜölendirilmesidir. Hastaya yutma ve öiğneme teknikleri, mobilizasyonlar, yutma gÜvenliği iöin postural stratejiler, besin modifiksyonları Öğretilir.Bu programın uygulanmasında, aile bireylerinden egzersizlerin yapılmasına yardım etmeleri, yiyecek ,iöecek miktarının takibi ve kıvamlarının hazırlanmasına yardımcı olmaları sağlanır.Bu şekilde hastanın yutma gÜvenliği ve yeterli bir şekilde beslenmesinin sağlanması iöin öalışılır' dedi.
Yutma gÜölÜğÜ olan hastaların nelere dikkat etmesi gerektiğini sÖyleyen 'nver, ' üYutma gÜölÜğÜ olan hastalarda,alkol ve kafeinli gıdaların alınmaması,hazmı kolay besleyici gıdalar alınması, besin tÜketiminin yatmadan 3 saat Önce sonlandırılması,yÜksek yastıkta yatılması,yutma refleksini gÜölendirici ü egzersizlerin dÜzenli yapılması Önerilmektedir' ifadelerini kullandı.