Müziğin somut gerçekliği: Pikaplar ve plaklar

Eskişehir’de sahaflık yapan Devran Gökay, pikapların tekrardan üretilmeye başlanmasını ve nostaljik ürünlerin popülaritesinin oldukça arttığını dile getirdi.

Eskişehir’de 7 yıldır sahaflık yapan Devran Gökay, son dönemlerde sosyal medyanın, dizilerin ve filmlerin etkisiyle pikap ve plak kültürünün popülaritesinin arttığını söyledi. Pikapların da tekrardan üretilmeye başlandığını, müzik dinlemenin soyut bir şey olmadığını, plaklar ve pikaplar sayesinde daha somut bağlar elde edildiğini ifade eden Gökay, genç kuşağın çok meraklı olduğunu ve ellerinde pikap olmasa bile plak aldıklarını, somut bir eşya olarak müzikle ilgili şeyleri ellerinde tutmayı sevdiklerinden bahsetti.

“Pikap ve plakların popülaritesinde sosyal medyanın etkisi var”

Pikaplara ve plaklara olan ilginin onları somut olarak elimizde bulundurmaktan kaynaklandığını ve popüler kültüründen bir etkisi olduğunu söyleyen Gökay, “Pikapların ve plakların bu kadar popüler olmasında kültürün ve sosyal medyanın oldukça etkisi var. Filmler ve diziler de özendirme açısından çok etkili. Çünkü özellikle yeni kuşağın bu tarz nostaljik ürünlerle bağ kurması için bunlar dışında ulaşabileceği, öğrenebileceği bir yer yok. Kısacası popüler kültürün etkisi olduğunu söyleyebiliriz. İşin en büyük kaynağı ritüel, hangi davranış olursa olsun biz bunu ritüele dönüştürdüğümüzde daha çok keyif almaya başlıyoruz. Doğal olarak sosyal mecralardan müzik dinlerken, herhangi bir ritüel çok fazla oluşturmuyoruz. Müziği çalarken istediğimiz ritüeli oluşturuyoruz. Temizlik, bakım yaparken müzik dinlemek istiyoruz. Bunlar da ana aktör müzik olmuyor. Plak, kaset ve cd gibi nesnel bir müzik eşyası elimizde olduğunda müziği dinlemek istediğimizde kendimize bir süreç oluşturuyoruz. Eşyanın seçilmesi, eşyayı seçerken yaptığınız hareketler, plağı kılıfının içerisinden çıkarmak, temizlemek, pikabın sesini ayarlamak ve bir albümü baştan sonra dinleyerek içinden geri planda kalmış şarkıları keşfetmek, bunların içerisinden en sevdiğiniz şarkıları dinlemek ve en temelinde bir ritüel oluşturuyoruz” dedi.

“Yeni pikapların ömrünün eskilere kıyasla daha kısa olacağı düşüncesini değiştirmeliyiz”

Vatandaşların eski pikapların daha kalite olduğunu, yeni pikapların daha kalitesiz olduğunu düşündüğünü ve bu fikrin yanlış olduğunu belirten Gökay, sözlerine şöyle devam etti:

“Pikapların tekrardan üretilmeye başlanması ticari bir davranış. Ortada bir talep olduğu için ona karşılık veriyorlar. Genellikle plakların ve pikapların retroları üretiliyor. Dönem baskını ya da yeni baskısını almak çok sorun değil. Yeni baskısının kötü olma fikri veya dönem baskısının iyi olacağı fikri çok da doğru değildir. Eskiler belki daha kaliteli daha sağlam olabilir. Yenilerin ömrünün kısa olacağı düşüncesini değiştirmeliyiz. Ses kalitesi olarak gayet iyi durumdalar. Bir şekilde insanların ihtiyaçlarını karşılıyorlar ve elimizde somut bir eşya yer alıyor. Müzik dinlemek soyut bir şey değildir. Plaklar ve pikaplar sayesinde daha somut bağlara sahip oluyoruz. Bir sanatçının elimizde direkt albümü ve bunu çalan bir makine var. O yüzden daha gerçek bir bağ kurmamıza yardımcı oluyor.”

“Pikap alırken ses ve iğne kalitesine dikkat edilmelidir”

Pikap alırken ses ve iğne kalitesine dikkat edilmesi gerektiğini, en önemlisinin ise bozulma durumlarına karşı yedek parça bulunabilecek bir yerden alınması gerektiğini vurgulayan Gökay, “Eğer yeni baskı pikap alıyorsak özellikle bunun sonraki süreçlerini göz önünde bulundurmalıyız. Bozulma durumu olursa yedek parçalarını bulabileceğiniz ve tamir ettirebileceğiniz bir yer olmalıdır. Ses ve iğne kalitesinin iyi olması çok önemlidir. Birinci dereceden plağa temas eden iğnedir. Mümkünse iyi bir teknik servisin olması iyi olacaktır. Temizlik açısından da toz kapakları olan pikaplar tercih edilebilir. Tozdan korumak için bu gerekli olabilir. Plaklara zarar vermemesi için iğnelerin belirli aralıklarla kontrol edilmesi gerekir. Çalma ritmine göre iğneleri değiştirmek lazım. Temizleme solüsyonları ile çalmadan önce temizlenebilir. Plakları mutlaka evde dik bir şekilde muhafaza etmeliyiz. Sıcaktan da uzak tutmak plağın ömrünü uzatır. Plak ve pikap kültürü her zaman devam eder. Bu kültürün nostaljik ve somut olarak bir karşılığı var. Şekli ve materyali değiştirilebilir ama hep aynı şekilde popülaritesini devam ettirir. Zamana göre şekil alır” ifadelerini kullandı.

“Genç kuşak bu konuda çok istekli ve meraklı”

Genç kuşağın daha istekli ve meraklı olduğunu, müzikle ilgili somut eşyaları ellerinde bulundurmayı sevdiklerini söyleyen Devran Gökay, “Her kuşaktan tercih eden var. Orta kuşak kendi nostaljisini yeniden yaşamak istiyor. Zeki Müren, Müzeyyen Senar gibi daha klasik sanatçıları tercih ediyor. Orta kuşağa yakınlar ise Barış Manço, Erkin Koray gibi sanatçıları dinliyor. Genç kuşak bu konuda çok istekli ve meraklı. Ellerinde pikap olmasa bile plak alıyorlar. Somut bir eşya olarak müzikle ilgili şeyleri ellerinde tutmayı seviyorlar. Onlar ağırlıklı olarak rock gruplarına daha çok talep gösteriyorlar” diye anlattı.