1/ 25 Binlik Planlar Tekrar Gözden Geçirilecek

Çağdaş bir şehir demek, planlamış bir KENT demektir elbette. Büyükerşen’in son dönemde İTÜ’ ye yaptırdığı 1/ 25 binlik nazım imar planı vardı.

İlk defa plan bütünlüğü içerisinde şehir planlanıyordu. En az 50 yıllık imar sorunlarına çözüm getirilmek isteniyordu. İlk 20 yılı bitince geriye 30 yıl kalıyordu.

Sürekli 1/ 5 binlik revizyon veya plan tadilatları ile imar problemleri çözülemezdi. Ana bir planlama ihtiyacı vardı. İşte, 1/ 25 binlik leke planlar bu amaca yönelik hazırlanmıştı.

ESKİŞEHİR’İN JEOLOJİK YAPISINA DİKKAT ÇEKİLİYOR.

Nedense! AFET RİSKLİ ALANLAR ile ilgili planlama çalışmaları da bu arada çöpe gitti. Eski parayla 5 trilyon İTÜ’ nün döner sermaye kasasına gitti. Sanki Eskişehir’deki üniversitelerin şehir planlama bölümleri yokmuş, yapamazlarmış gibi davranıldı.

Nedense? Bütün siparişler hep “İTÜ’ye”yaptırıldı.

Böyle bir sevdası vardır Büyükerşen’in.

Ulaşım ana mastır planlarını da yapan “İTÜ”.

Her şeyde bir “İTÜ” var.

Eyvallah!

Ama nasıl bir İTÜ ise, nasıl? Bir bilimsel yöntemle çalışma yapıyorsa, değerlendirme raporlarının hep tersi çıkıyor.

Masa başında, Eskişehir’i bilmeden değerlendirmeden planlar gerçekçi olmuyor, sonuç vermiyor.

Sanki Bilim yerine film çeviriyor.

Şimdi gelelim 1/ 25 bin ölçekli nazım planlarına. Detaylarına kadar bilirim. Belki hiçbir şehir plancısı, yapılan nazım planlardan haberi olmamıştır ama, bizler plan notlarına ve plancı raporlarına kadar bilgi sahibi idik.

Bilgi sahibi olanların başında, İMO eski Başkanlarından Fercan Yavuz’ da vardı.

Eskişehir, imar sınırları yönünden büyüyemiyordu. Büyümesi gerekiyor muydu?

Bu konuda çok bilimsel bir çalışma yoktur.Zaman içinde belediyeler 1/ 5000’ lik nazım imar değişikleri veya revizyon tadilatları işi yıllarca durumu idare etmişlerdir. Derli toplu ilk gelişme alanları 1995’ ler de Büyükşehir Belediye Başkanı olan Aydın ARAT ve Tepebaşı Belediye Başkanı olan Orhan Soydaş’ın görev yaptığı dönemde 1/ 5000 lik nazım plan çalışmasıolmuştur.

Bugün, adı BATI KENT olan alanda yapılmış, uygulama planları ile birlikte yapılarak,Meclislerince onaylanarak kentin “kuzey –batı”aksında büyümesi sağlanmış ve çok merkezli alternatif gelişmenin ilk adımı atılmıştı.

Nitekim, aradan geçen 25 yıllık süre sonunda o günlerde yapılan imar planlama çalışmalarının ne kadar doğru bir tercih yapıldığı, Meclislerin birlikte çok önemli stratejik kararlar aldığıgörülmektedir.

Şehir nefes almaya başlamıştır. Merkezinin sıkışıkları bir nebze olsun rahatlatılmıştır.

YENİ BİR UMUT.

Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen, akademi başkanlığı, rektörlük dönemi ve sonrasında Eskişehir için büyük iddiaları vardı..18 Nisan 1999’ da yapılan Belediye Başkanlığı seçimlerinde DSP’ den Büyükşehir Belediye Başkanı olarak seçildikten sonra seçimlerde verdiği “26” sözüne uygun olarak nazımplanlarını yeniden gözden geçirmek olmuştur.

Onunda en önemli nedenlerinden biride 17 ağustos depremi ile karşılaşmasıdır. Kuzey fay hattının hareket etmesi ile birlikte, oluşan deprem etkisi Marmara’yı vurmuş, binlerce bina yıkılmış, on binlerce can kaybı yaşanmıştır. Adapazarı depreminin yıkıcı etkisi Eskişehir’ i de etkilemiş ve Sivrihisar Cad.sindeki Tarhan apartmanı yıkılmış 33 vatandaşımız enkaz altında kalarak yaşamını yitirmişlerdir.

HERKESİN DİLİNDE BİR PLANLAMA CÜMLESİ DÖKÜLÜYOR..

Eskişehir’in gerçekten yeni MAKRO ÖLÇEKTEbir planlama ihtiyacı vardı. Dönemi içerisinde depremsellik etkilerini de içeren kentselkurultaylar, paneller düzenledi, sempozyumlaryaptı. Kamuoyunda fabrikalar bölgesi olarak bilinen ve “kentin akciğerleri” olarak hatırlanan bölgenin 1/ 5 binlik ve uygulama planlarını yaptırdı.  

AK Partinin de destekleri ile sarı su yatağı ve yumuşak gevşek zemin olan bu bölgede,İmar’a açılmış oldu. Böylelikle şehrin en yüksek RANT değerine sahip oldu.

İş bilen ve parça başı çalışan -Rantiyeci-simsarlar bir kez daha kazanmıştı.

BURASI OKSİJEN DEPOSUDUR DİYENLER VARDI..

Bir zamanlar bölge imara açılmasın diyenler yüz seksen derece dönüş yaparak, sipariş planlar devreye girmiş ve sembol değeri olan “kentinakciğerleri” yok edilmişti..

Artık burada kentin akciğerleri yerlerini, AVM’ lere ve Yüksek yapılara çoktan terk etmişti.

Zemini ise, eski “sarı su yatağı” olan bu bölge yumuşak gevşek zemin yapısına yüksek hacımla yapılar dikilivermişti. Hala dikilmektedir.

Odunpazarı Belediye sınırları içerisinde yer alan Eski erden şekerleme alanına dikilen HALKGYO Eskişehir “Panorama Plus” Projesi ise, kentin kalbine sokulan bir hançer gibi duruyor.

YENİ VALİMİZ ATANINCA…

Erol Ayyıldız’ın Eskişehir’e Vali olarak atanması, kamuoyunca olumlu karşılanmıştı..

Gelen bilgiler olumluydu.

Deneyimli bir kamu yöneticisi. Özellikle, şehrinen temel sorunlarından imar konularına ilgi duyması ve şehrin çağdaş yaşanabilir güvenli bir şehir olması yönündeki, gayretleri biliniyor.

Her kesimin elbette farklı beklentileri olabilir.

İmar alanları genişlesin.

Kamuoyunda uzun yılardan beri beklenti içindeydi.

RANTİYENİN SİMSARLARI “YURTTAN SESLER KOROSU” BUNU SÖYLÜYORDU!

Neden genişlesin? Sorusunun cevabı net olarak verilemiyor. İşte efendim nüfus büyüyor, insanların konutlara ihtiyacı var şehrin içinde kalmış parsel bulamıyoruz. Eski ekonomik değeri olmayan evleri alıyoruz, yıkıyoruz. Parselleri birleştiriyoruz. Kat karşılığı sözleşmeler ile inşaat yapıyoruz. Mekânları yeniliyoruz.

İmarlı parsel sıkıntısı var. Bizlere imarlı alanlar lazım. Müttehitler kat karşılığı aldıkları yerlerin oranların yüzdeleri arttı. Bu maliyetlerle iş yapamaz durumdayız. Bunları söyleyen kimler? Siyaseti finanse eden bir kesim var.

Onlar!

Onlar dediklerimiz bu işlerin simsarları, RANTbeklentisini oluşturmak isteyen arazi sahipleri… Zamanında buralarını tarla vasfındayken çok ucuza kapatmışlar. Nasıl olsa buraları imara açılacak!.

Havadan para kazanma aç gözlülüğü bulaşıcı hastalık gibi sarmış. Menfaat gurupları da,siyasete elini uzatınca, buralarının imara açılması için uzun bir zamandır mücadele veren “rant lobisi” hedeflerine sabırla ulaşmak üzeredir.

Yıllardan beri, Büyükşehir-Tepebaşı ve Odunpazarı belediye Başkanlarının temel görevlerinden biri olan imarlı arsa üretmek, dar gelirliler için konutlar yapmak, tarım arazilerinin dışında kalan verimsiz arazilerde toplu konutlar yapmak ve kentsel dönüşüm projelerini yapmak yerine mevcut kaynakları farklı hiçbir işe yaramayan sosyal belediyecilik adı maskesini kamuflaj olarak kullanıp, politik çıkar amaçlıkullanılan halkın vergileri ile oluşan bütçeler, parasal kaynaklar savrulup gitmiştir.

Eskişehir’in en temel sıkıntılarından biri de budur. Bilgi ile değil, algı ile Belediyecilik yapmak.

İş yapmadan, iş yapıyormuş gibi yapmak! Bir kısım gazeteciler bilgi sahibi olmadan rantiyecilerin sesi olmuştu adeta.

GELELİM PLANLAMA SÜREÇLERİNE.

Sıra, 25 binlik planlama sürecine gelmişti. Alternatif seçenekler sunması olmuştu.

25 binlik planlar yol gösterici kılavuz planlardır. Aslında. Teknik olarak “leke” planlardır. Ona can katacak olan 1/ 5000’ lik nazım planları ile onun alt planları olan uygulama yani, 1/ 1000’ liktatbikat planlarıdır.

Henüz bu aşamaya gelinememiştir. Bu süreçte yine planlama ilkeleri ve raporları hazırlanacaktır. Buna uygun 18. Md uygulamaları yapılacaktır. Tatbikat planlarında ise, daha ayrıntılara ve plan notlarına yer verilecektir.

Politik kısırlık ve öngörüdeki temel hedeflerde tutarsızlıklar, o günden bugüne kadar iyi niyetli yapılan planlama çalışmalarının politik nedenlerle meclislerde kabul edilmemesi sonucunda, Eskişehir’in makro ölçektekentsel- mekânsal gelişme planları çıkarcı-politik tercihlere kurban edilmiştir.

Gelelim kamuoyuna yansıyan ve yıllar sonra, İTÜ’ye sipariş olarak yaptırılan 1/ 25 bin ölçekli plan nazım imar planlarına. Bu planlar, ilgili kamu kurum ve kuruluşların bilgilerine sunulmuştu. Demokratik kitle örgütleri olan plancılara, İMO’ ya, mimarlar odasına ve jeoloji mühendislerine, harita mühendislerinin bilgilerine sunulmuştu.

Yasal olarak sorumlulukları olan, resmi kuruluşların raporları ve gelen öneriler doğrultusunda meclis gündemine alınmıştı. Konu Büyükşehir Belediye Meclisi İMARkomisyonuna havale edilmişti.

Komisyon başkanlığını AK Partili Mimar “Tuncer Köküer” yürütüyordu. Köküer, komisyona havale edilen, plancı raporlarını ve plan notlarını inceledi. CHP ve AK Parti Gurubuna kopyalarını verdi.                          Bütün bilgileri kamuoyuile paylaştı. Bu paylaşımdan rahatsız olanlarda vardı. Hâlbuki yapılan bir imar plan çalışmasının kapalı kapılar ardında olmaması gerektiğine inanlardandı. Kamuoyunun bilgi sahibi olması gerekir diye düşünerek, en son gelişmeleri ilgilikurum ve kuruluşlarla paylaştı. Çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarının uzmanları ile görüştü. Onlardan görüşlerini bildiren raporları istedi ve çok uzun süren bu değerlendirmeler sonucunda komisyon, AK Parti gurubunun verdiği 23maddelik değişiklik önergeleri ile birlikte meclis gündemine alındı.

20 Eylül 2016 tarihinde Eskişehir Büyükşehir Belediye Meclisinde değişikler ile birlikte oy birliği ile kabul edilmişti.

Özeti bu.

(devamı yarın)