17. yüzyıldan günümüze ulaşmayı başaran Taşhan halen ayakta

Afyonkarahisar’da 2007 yılında aslına uygun olarak yapılan restorasyon sonrası tekrar ayağı kalkan tarihi Taşhan (Hoca Üveys Hanı), bir dönem medrese ve cephanelik olarak kullanıldıktan sonra şimdilerde 44 esnafın olduğu bir çarşı olarak geçmişte olduğu gibi ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor.

17. yüzyıl ortalarında Kadı Abdullah Efendi tarafından kareye yakın planda ve iki katlı olarak ’yemenici’ esnafının da katkıları ile yaptırılan Taşhan Han, moloz taştan kargir olarak inşa edilmiş ve yapıda taşlar sıralı olup, aralarında tuğla dizileri kullanılmış. Tuğla yapının kemer kaburgalarında, tonozlu geçişte, ikinci kattaki kapı önü revağında ve saçaklarda kirpi biçimi çıkmalar bulunuyor. Yapıda düzgün kesme taş kapının söve ve alınlıklarında, pencere ve söve taşlarında ve ikinci kat kemer ayaklarında kullanılmış. Taşhan, o dönem tüccarların konaklamaları için yapılan bir yer olsa da aradan geçen zamanlarda medrese ve cephanelik olarak da hizmet verdi.

2007 yılında yapılan restorasyonun ardından tekrar ayağı kalkan Taşhan’da kafe ile ziyaretçilere hizmet verilirken, yöresel Afyonkarahisar ürünleri, el sanatları, kozmetik ve teşbihçi gibi 44 esnaf da handa ziyaretçilerini ağırlıyor.

“Burası medrese ve cephanelik oluyor”

Taşhan’da kozmetik ürünlerde satan esnaflardan Hasan Aktürk, Taşhan’ın restorasyon sonrası tıpkı ilk yapıldığı zamanlardaki gibi bölgeye büyük bir hareketlilik getirdiği ifade etti. Taşhan’ın tarihinden de bahseden Aktürk, “Eskiden Afyonkarahisar’ın alışveriş merkezi tarihi Bedesten Çarşısı’ymış. Bedesten’e gelen tüccarlar burada dinlenirlermiş. Burası yaklaşık 180 yıl han olarak çalıştıktan sonra medreseye döndürülmüş. Medreseye döndürüldükten sonra öyle hizmet vermiş ve kapılarının alçak olmasının nedeni de o yüzdendir. İçeri girenler başlarını eğerek girsinler, saygılarını göstersinler diye alçak yapılmıştır. Buradaki hocalar ve öğrenciler savaşlara katılıyorlar ve daha sonra burası cephanelik oluyor” dedi.

“Ziyaretçiler kafede tarihin izlerini seyrederek sıcak ve soğuk içeceklerini yudumluyor”

Taşhan’ın medrese ve cephanelik geçmişinden sonra tekrar esnafların uğrak yeri olduğunu ifade eden Aktürk, “Savaştan sonra Cumhuriyet’in ilk yıllarında çevredeki esnaflar buraya tekrar dükkan açıyor. Kalaycı, keçeci ve bakırcı gibi esnaflar burada çalışıyor. Sonrasında ise Afyon kent merkezi büyüdükçe esnaf hanın dışındaki yerlerde dükkan açmaya başlayınca burası bir dönem esnafların deposu olarak hizmet veriyor. 2007 yılında restorasyon yapıldı ve şimdiki görünümüne kavuştu. Şu anda burada her üründen bir tane satan esnaf olacak şekilde 44 esnaf vardır ve bütün dükkanlarda çalışmaktadır” diye konuştu.

Öte yandan, hana gelen ziyaretçiler ise alışverişlerini yaptıktan sonra kafede tarihin izlerini seyrederek sıcak ve soğuk içeceklerini yudumluyor.