Çiftçi Buğday Üretiminden Vazgeçiyor

Eskişehir Ticaret Borsası Başkanı Ömer Zeydan'dan çarpıcı açıklamalar.

"Buğday üretiminde çiftçi büyük sıkıntı içinde. Gübre, zirai ilaç ve akaryakıt fiyatlarındaki artış  üreticiyi buğday ekiminden uzaklaştırmaya başladı. Bu durumun devam etmesi halinde önümüzdeki yıllarda buğdayda üretimin tüketimi karşılamaya yetmeyeceği tehlikesi var.
Buğday üreticisi girdi maliyetlerinin artmasına rağmen kâr oranının  azalması ve önümüzdeki harman sezonunda oluşacak fiyatlamanın belirsizliği nedeniyle üretimden vazgeçiyor. Buğday ekim alanları her yıl hızla azalıyor. Çiftçi haklı olarak dane mısır gibi alternatif tarla bitkilerine yöneliyor.

Verim değerleri yeni çeşitlerin ıslah edilmesi, yetiştirme tekniklerindeki gelişmeler, ekim nöbeti ilkelerinin uygulanması sonucunda artış göstersede artan nüfusun beslenmesi için stratejik öneme sahip olan buğday ekim alanlarının acilen artırılması gerekiyor.
Devlet buğday alım fiyatlarını belirlerken elbette maliyetleri göz önünde bulundurmalıdır. Buğday fiyatlarındaki artış sertifikalı tohum, kimyasal gübre, akaryakıt , zirai ilaç ve elektrik gibi temel girdi fiyatlarının nispi artış oranı olarak gerisinde kalmakta ve buğday üretimi çiftçiye tatminkar gelir getirmemektedir. Bu koşullarda çiftçi kısmen üretimden vazgeçmekte ve kırsal nüfus azalmaktadır. Örneğin, 2010 da kırsal nüfus yuzde 23,7 iken, 2017 de 
yuzde 7,5 oldu.

Bunun için buğdaya yapılan destekler bölgesel olarak yeterli yağış altında, sulu-kurak farklılıkları dikkate alınarak arttırılmalıdır. Verimi ve kalitesi yüksek buğday çeşitlerine diğerlerinden daha fazla destek sağlanmalıdır.
Hatta tarımsal üretimde desteklerin üretime başlamadan önce verilmesini sağlayacak bir uygulama geliştirilmelidir.
Türkiye 2016 yılında 20,6 milyon ton, 2017 yılında ise 21,5 milyon ton buğday hasat etti. Aynı yıllarda sırası ile 4.22 milyon ton ve 4.99 milyon ton buğday ithal etti. 2018 yılının ilk yarısında ise 2,9 milyon ton buğday ithalatı gerçekleştirildi. (TUİK)
Zamansız İthalat söylemleri ise özellikle ürün hasat mevsiminde piyasaları zarar endişesine maruz bırakmak suretiyle olumsuz yönde etkilemekte ve ürün fiyatlarının düşmesine yol açmaktadır.
Üretici ürettiğine pişman olmaktadır.

Ülkemizde yaklaşık 4,5 milyon hektar nadas alanı vardır.
Nadas alanların küçültülmesi için gerekli çalışmalar ivedilikle yapılmalıdır. TMO , Borsalar, Lisanslı depolar ve tarım ürünleri piyasasını düzenleyici diğer kurumlar üretimin devamlılığını sağlayacak şekilde aktifleştirilmelidirler. 
İthalatı azaltmayı üretimi çoğaltmayı hedefleyen, sürdürülebilir ve planlı ,milli ve en az 15-20 yıllık  tarımsal üretim ve hayvancılık politikaları oluşturulmalı ve sıkı sıkıya uygulanmalıdır."