Eskişehir Sağlık Emek ve Meslek Örgütlerinden Ortak Deklerasyon

Coronavirüs salgınının tehlikeli hal almaya başladığı günlerde Eskişehir Sağlık Meslek ve Emek örgütleri, tespit ve önerilerini içeren ortak bir deklarasyon metni hazırladı. Eskişehir – Bilecik Tabip Odası, Eskişehir – Bilecik Diş Hekimleri Odası, Eskişehir – Bilecik Eczacı Odası, Eskişehir – Bilecik Veteriner Hekimler Odası ve Eskişehir Sağlık ve Hizmet Emekçileri Sendikası’nın imzası bulunan metinde şu maddelere yer verildi: “Ocak 2020’de Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Çin’in Hubei Eyaletinde yeni bir koronavirüs hastalığının ortaya çıktığını ilan etti. Dünya Sağlık Örgütü 2019 koronavirüs hastalığının (COVID-19) dünyadaki diğer ülkelere yayılma riskinin yüksek olduğunu vurguladı ve dünya genelindeki kamu sağlığı yetkililerini muhtemel bir COVID-19 salgını için harekete geçirdi.

Bu salgınla mücadele etmek ve başarılı olmak toplumun tüm kesimlerinin rol oynaması ile mümkündür diyerek, tespit ve önerilerimizi söylemek ve üzerimize düşen görevi yerine getireceğimizi açıklamak için bu ortak deklarasyonu kaleme aldık.

Tespitlerimiz
1-Kentimizde yetkili mercîler yani Valilik ve İl Sağlık Müdürlüğü Müdürlüğü süreci şeffaf yürütmemektedir. Konuya yönelik açıklama ve bilgilendirme yapılmamaktadır.
Eskişehir halkının çok fazla açıklamaya ihtiyacı vardır. Örneğin;
-İlimizde yeni tip korona virüs vakası var mıdır?
-Hastanelerde karantinada kaç vaka vardır ve kaçı pozitiftir?
-Yoğun bakımlarımız hazırlıklı mıdır, yeterli sayıda yatak ve solunum cihazı var mıdır?
-Öğrenci yurtları karantina merkezlerine dönüştürüldükleri söylenmektedir, bunlar hangi yurtlardır, kimler kalmaktadır, test sonucu pozitif vaka saptanmış mıdır?
-Hangi hastanede test var, yeterli test olanağı var mı, herkese yapılıyor mu?
-Hangi bulgular olursa hastaneye gitmeliyim, nereye gitmeliyim, acaba korona enfeksiyonuna benzer bulgular olursa Sağlık Müdürlüğünü arayabilir miyim, hangi numarayı arayacağım?…….
Gibi yüzlerce soru biz sağlıkçılara sorulmaktadır. Ancak bu soruların muhatabı ilimizin sağlık yöneticileridir ve bunlar devlet sırrı değildir. TV ve basının karşısına geçip yapacakları açıklamalar halkın güvenini artıracak, daha tedbirli davranmaya itecek, bilim ve akıl dışı yöntemlerle korunmaya çalışmayacaklardır. Bu hastalıkla mücadelede çok önemlidir.
2-“Sağlık çalışanlarını koruyamayan, halkı koruyamaz”
Tüm sağlık kurumları özellikle birinci basamak; aile sağlığı merkezleri (ASM) ve toplum sağlığı merkezleri (TSM) de dezenfeksiyon işlemleri, Kişisel Koruyucu Donanım(tıbbı maske,N95 maske, iş gözlüğü, eldiven) gibi salgının yayılmasını azaltan yöntemler için Sağlık Müdürlüğü tarafından yeterli destek verilmemektedir. Maskeler sınırlı sayıda verilirken, düzenli yapılması gereken dezenfeksiyon işlemleri çalışanların kendi İnisiyatiflerine ve bütçelerine bırakılmıştır. 1.basamak sağlık kuruluşlarının ihtiyaçları Sağlık Müdürlüğünce yeterince ve ivedi olarak karşılanmalıdır.
Diş hekimi muayehaneleri, eczaneler ve veteriner hekim muayenehanelerinde tamamı kendi çabalarına bırakılmış, dezenfeksiyon, koruyucu donanım kendileri tarafından temin edilmektedir.

Ancak bilindiği gibi bu günlerde maske, gibi koruyucular ve dezenfektanlar piyasada zor bulunmakta bulunanlar ise fahiş fiyatla satılmaktadır.
Hastanelerimizde sağlık çalışanlarımız aşırı iş yükü altında çalışmaktadırlar. Yeterli koruyucu donanım (maske, eldiven, gözlük, önlük, el dezenfektanı, sabun, su, temizlik malzemeleri) sağlandığı konusunda şüpheler vardır.

Önerilerimiz
1-Valilik tarafından düzenli olarak halkın bilgilendirilmesine yönelik çalışma yapılmalıdır.
Yöneticilerin halkın güvenini kazanması ve halkın uyarılara değer vermesi yöneticilerin güvenilir olmasına bağlıdır. Ülkede bakanlık tarafından yapılan açıklamalar vaka bazında istatistiki bilgileri içerdiğinden tehlike bize çok uzakmış gibi hava oluştuğundan kentimizde yaşayanların işin ciddiyetini anlaması açısından yetersizdir. Kente yönelik özel bilgilendirme kent halkı tarafından yakından izlenecek ve daha tedbirli olmaya teşvik edecektir.
Örneğin Valimizin çıkıp hastanelerde yeterli sayıda yatak ve solunum cihazı olmakla birlikte bilim insanlarının ve yetkili kurum temsilcilerinin uyarılarını dinleyin ve hastaneleri gereksiz meşgul etmeyin demesi bile çok önemlidir.
2- Sağlık hizmeti sunan tüm kurumlarda koruyucu tedbirler kamusal hizmet olarak düzenlenmelidir
İhtiyacı olan sağlık kurumu, muayenehane hekimi ve sağlık çalışanına koruyucu donanım sağlanmasında, dezenfektan temini ve düzenli dezenfeksiyon işleminin yapılmasında Valilik, Sağlık müdürlüğü, belediyeler ve özel şirketler aracılığı ile bir organizasyon yapılması gereklidir.
3-Cumhurbaşkanlığı tarafından yayınlanan hangi kamu personelinin izinli sayılacağına dair genelge, sağlık çalışanları için de geçerli olmalıdır.
Sağlık çalışanları en önemli risk grubunu oluşturmaktadır; -Gebe, lohusa-emziren kadın sağlık çalışanları izinli sayılmalıdır.
-ilköğretim çağında ve daha küçük çocuğu olan sağlık personelini okulların kapalı olduğu dönemde, iki ebeveynde sağlık iş kolunda ise birisi izinli sayılmalı veya çocukların bakımı için bakıcı görevlendirilmelidir.
-Onkoloji hastası ve organ nakli yapılmış, immünspüresif kullanan sağlık personelinin idari izinli sayılması gereklidir.
4-Coronavirüs salgını ile mücadele il koordinasyon kurulu oluşturulmalıdır.
Eskişehir için Valilik, Sağlık Müdürlüğü, Belediyeler, Sağlık kurum temsilcileri yanında Sağlık Meslek Odaları temsilcileri(Tabip Odası, Eczacılar Odası, Diş hekimleri Odası, Veteriner hekimler Odası, SES) çeşitli sivil toplum örgütü temsilcilerinin yer alacağı bir koordinasyon kurulu oluşturulmalı ve herkesin önerileri dikkate alınmalıdır. En azından kurulmuş veya kurulacak olan kurula sağlık meslek odalarından temsilci ve görüş istenmelidir.

5-Salgının ekonomik yıkımı ciddi boyutlara ulaşabileceğinden;
-Evden çıkmaması söylenen ama geçimini günlük kazancı ile sağlayan kişilere yönelik gıda, barınma, ısınma, hijyenini sağlayabileceği şartların gözetilmesi,
-Eczane, muayenehane işleten hekim, diş hekimi, veteriner hekimlerin önemli oranda gelir kayıplarına uğrayacağı için vergi, SGK prim ödemesi, yanında çalışan personelin SGK prim ödemesi gibi zorunlu ödemelerin ötelenmesi için çalışma yapılması, hükümete önerilerde bulunulması
-Organize sanayi bölgesinde çalışan işçilerin bir kısmına(gebe, kronik hastalığı olan, yaşlı vb) fırsattan istifade ücretsiz izinler zorunlu kılındığına dair şikayetler gelmektedir. Bu tür fırsatçılığa izin verilmemesi, bu şartlarda salgının önlenmeyeceğinin ancak daha fazla hasta insan yaratacağının işverenlere ciddiyetle anlatılması gereklidir.
Sonuç olarak bu salgını hafif hasarla atlatmak için Dünya Sağlık Örgütünün, Sağlık Bakanlığının ve Türk Tabipler Birliğinin protokolleri titizlikle uygulanmalı ama sürecin en efektif şekilde yönetilmesi için tüm sağlık meslek örgütleri ve yerel yönetimler işbirliği içerisinde olmalıdırlar.

Biz Eskişehir ilinde bulunan sağlık ve meslek örgütleri olarak halkımızın salgın riskine ciddiyetle yaklaşması gerektiğini söylerken tüm kamu otoritesi ile işbirliğine de hazır olduğumuzu beyan ederiz. Kamuoyuna duyurulur. Saygılarımızla.

Eskişehir – Bilecik Tabip Odası,

Eskişehir – Bilecik Diş Hekimleri Odası,

Eskişehir – Bilecik Eczacı Odası,

Eskişehir – Bilecik Veteriner Hekimler Odası Eskişehir Sağlık ve Hizmet Emekçileri Sendikası”