Standartlara Uymayan Kırtasiye Ürünleri Sağlıktan Ediyor

Sağlık Bakanlığınca yasaklanan kimyasallardan üretilen ve standartlara uymayan kırtasiye ürünlerinin başta kanser olmak üzere birçok ciddi sağlık sorununa yol açabildiğini belirten Kimya Mühendisleri Odası Eskişehir Bölge Temsilciliği Başkanı Kenan Çalışır, aileleri ürün seçimi konusunda uyardı.  
Türkiye’de milyonlarca öğrenci 17 Eylül Pazartesi Günü ders başı yapmaya hazırlanıyor. 2018-2019 eğitim-öğretim yılının başlamasına sayılı günler kala öğrenciler ve velileri kırtasiye ürünlerine yöneldi. Özellikle ilkokul çağındaki çocukların okul stresini eğlenceye dönüştüren kırtasiye ürünleri sanıldığı kadar masum değil. Pastel boya, sulu boya, oyun hamuru, silgi ve diğer boyalar da kanserojen olduğu için yasaklanan azo boyar maddeler, baskı ve boyalarda yumuşatıcı olarak fitalatlar kullanılabiliyor. Velilerin de alışveriş yaparken çok dikkatli olmaları gerekiyor. Konuyla ilgili Kimya Mühendisleri Odası Eskişehir Bölge Temsilciliği Başkanı Kenan Çalışır, önemli açıklamalarda bulundu. Başkan Çalışır, "Mesleki sorumluluğumuz gereği öğrencilerin kantinlerde tükettiği gıdalar kadar, kullandıkları eşyaların da güvenli olması gerektiğine dikkat çekmek istiyoruz. Her yıl olduğu gibi bu yıl da öğrencilerin düşlerini süsleyen kırtasiye ürünleri, bilinçsizce yapılan alışverişler sonucunda çocukların sağlığını bozabilen tehlikelere dönüşebilmektedir. Raflarda yerini alan hangi maddelerden üretildiği ve içeriği belli olmayan, güvenlik sınırını aşan kimyasal madde katkılı, abartılı, albenili kalem, silgi, su matarası, beslenme çantası gibi kırtasiye malzemeleri çocuklarımızın sağlığını ciddi biçimde tehdit etmektedir. Gıdaların konulduğu beslenme çantası ve sulukların birçoğu da ne yazık ki büyük risk oluşturmaktadır" dedi. 

"Temas sonrasında bazı kanser türlerine ve karaciğer hastalıklarına yol açtığı bilinmektedir" 
Sağlık Bakanlığınca yasaklanan bazı maddelerin kullanıldığına vurgu yapan Başkan Çalışır, "Kırtasiye malzemeleriyle okul araç ve gereçlerinin bazılarında hala fitalatlar, azo boyalar ve bazı ağır metaller kullanılmaktadır. Fitalatlar; plastiğin sert ve kırılgan özelliğini yumuşatmak ve bazı malzemelerde kullanılan boya ve kokuların uzun süre dayanmasını sağlamak amacıyla kullanılan toksik kimyasallardır. Tükürük ve ter yolu ile vücuda geçerek üreme sistemine, endokronik sisteme ve karaciğere zarar verebilmektedir. Azo boyar maddeler ise doğal, rejenere ve sentetik elyafların boyanmasında ve renklendirilmesinde kullanılmaktadır. 2 binden fazla çeşidi vardır. Bu durum kullanım alanını genişletmektedir. Azo boyar madde ile işlem görmüş malzemelerin uzun süreli ve vücut ile temas hali sonrasında insanlarda bazı kanser türlerine ve karaciğer hastalıklarına yol açtığı ve mutajenik etkilere yol açtığı bilinmektedir. Yine aynı şekilde antimon, arsenik, baryum, kadmiyum, nikel, krom, kurşun, civa ve selenyum gibi ağır metaller de değişik amaçlarla okul malzemelerinde kullanılmaktadır. Biyoduyarlılık sınır değerlerinde verilen limitlerin aşılması durumunda ter ve tükürük yolu ile vücuda taşınan bu maddeler vücutta birikmekte ve vücuttaki yararlı minerallerle yer değiştirmektedir. Bu durum insanlarda bazı kanser türlerinin görülmesinde ve bazı nörolojik sorunların ortaya çıkmasında önemli bir rol oynamaktadır. Yine sanayide boya inceltmek amacıyla kullanılan ve çok çabuk buharlaşabilen, uçucu madde olan toluen, xylol, aseton, benzen, trikloretan, perkloretilen, halojenli hidrokarbonlar ve benzeri maddeler yapıştırıcı malzemeler Sağlık Bakanlığının 'Uçucu Maddelerin Zararlarından İnsan Sağlığının Korunması Hakkında Yönetmelik' gereğince yasaklamasına rağmen ne yazık ki hala kullanılmaktadır" diye konuştu. 

"Kanserojen boyar maddeler deri tarafından direkt emilerek kana karışıyor" 
Fitalatın hormon sistemine zarar verebileceğini aktaran Çalışır, "Kanserojen olan fitalatlar, insanlarda ve hayvanlarda hormon sistemine zarar verebiliyor. Ayrıca astım ve üreme bozukluğuna da neden olabilen bu kimyasal, pastel boyalarda da bulunabiliyor. Çocuklarda sinir, bağışıklık sistemini tahrip eden ağır metaller de boyalar içerisinde tespit ediliyor. Kanserojen boyarmaddeler ise deri ile temas sonucu deri tarafından direkt emilerek kana karışıyor. Makas, kalemtıraş, zımba öğrencilerin hemen her gün kullandığı bu ürünlerde, ağır metaller ve ftalatlar kullanılabilmektedir. Çanta, beslenme çantası, kalem kutusu, matara ve kaplıklar da ftalatlar, azo boyarmaddeler, alerjen boyarmaddeler ve kanserojen boyarmaddeler bulunabilmektedir" ifadelerini kullandı. 
Son olarak kırtasiye ürünleri satın alırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini belirten Çalışır şunları söyledi; 
"Tercih edilecek ürün üzerinde TSE ve CE işaretlerinden en az birinin veya Avrupa Birliği (AB) tarafından güvenlik göstergesi olarak kabul edilmiş ‘EN 71-1, EN 71-2, EN 71-3 ve EN 71-9‘ normlarına uygun olmasına dikkat edilmelidir. Çocukların kullanacağı mataralar, şişeler ve beslenme çantalarının plastik olmamasına dikkat edilmeli, kokulu ve boyalı ürünlerden kaçınılmalıdır. Solvent bazlı kalemler kesinlikle satın alınmamalı. Satın almada su bazlı, alkol bazlı kalemler tercih edilmelidir. Keza yapıştırıcı alımında da içerinde uçucu madde olan yapıştırıcılar kesinlikle satın alınmamalıdır."