Türkiye’nin İlk Milli Jet Helikopter Motoru Eskişehir’de Test Edildi

Eskişehir’de, özgün ve Atak helikopterleri için üretilen Türkiye’nin gerçek anlamda ilk jet motorunun testi Savunma Sanayi Başkanı İsmail Demir’in katılımıyla gerçekleşti. Başkan Demir, yapılan motor için, “Bu aslında ilk jet motoru tipi diyelim. Yani TEİ için küçük, ama Türkiye için büyük bir adım olacak” dedi.  
TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI) mühendisleri tarafından hazırlanan Türkiye’nin gerçek anlamda ilk jet helikopter motorunun tanıtımı Eskişehir’de yapıldı. Savunma Sanayi Başkanı İsmail Demir’in katılımıyla T625 helikopterine güç verecek TS1400 Turboşaft motorunun test alanı ve çekirdek motorun testi gerçekleştirildi. Türkiye’nin ilk milli helikopter motoru olacak bu motorun, deniz seviyesi maksimum kalkış gücü 1400 shp ve deniz seviyesi maksimum tek motor (30 saniye) gücü bin 660 shp’dır. Turboşaft motoru, bu güç isterlerini karşılayacak şekilde çalışırken 20 bin feet servis tavanı ve 23 bin rpm şaft çıkış hızı koşullarını sağlayacak. 

“Bu motor hem T625’e hem Atak’a motor olacak turboşaft motorumuz” 
Yapılan test öncesinde konuşan Savunma Sanayi Başkanı İsmail Demir, Atak helikopterinin motorunun çok yakında geleceğini müjdeleyerek, “Bu gördüğünüz araç daha önce duyurusunu yaptığımız turbo şaft dediğimiz helikopterlerimize koyacağımız motor. T600 helikopterlerimizle başlandı, ama hep sorulur ya ‘Ya Atağın motoru’ diye o da geliyor inşallah. Hem T625’e hem Atak’a motor olacak turbo şaft motorumuz bu ama bunu yapmak demek sadece turboşaft yapmak demek değil. Bunun aktarma sistemlerini, dişli kutusunu değiştirdiğinizde pervaneli uçağı da götürecek bir motor olacak” ifadelerini kullandı. 

“Bu aslında ilk jet motoru tipi” 
Ayrıca Başkan Demir, motor teknolojilerini de geliştirdiklerini kaydederek, “Önemli bir husus da aslında biz burada motor teknolojilerini de geliştiriyoruz. Yüksek sıcaklıkta türbinlerin, kompresörlerin çalışması gibi. Bir ilave daha var sivil havacılıkta genellikle kullanılan uçaklardaki ek güç ünitesi dediğimiz ünitelerin sevdiği motordur. Onların da yapılmasıyla ilgili bir yol almış oluyoruz. Bu aslında ilk jet motoru tipi diyelim. Şu kor dediğimiz yeri hallettikten sonra, diğerlerini ayarlayarak, adapte ederek her türlü şeyi yapabiliyorsunuz. Yani TEİ için küçük ama Türkiye için büyük bir adım olacak. 

“Atak’a direk kullanılsın diye dişli kutusunu üstüne aldık” 
TEI Genel Müdürü Mahmut Akşit ise, yapılan motorun yeni dizaynıyla birlikte Atak helikopteri için de kullanılacağını belirterek, “Türkiye’nin gerçek anlamda ilk jet motoru. Helikopter motoru olduğu için şaft direk çıkıyor dişli kutusuna giriyor. Fakat dizayn değişikliğiyle şimdi Atak’a direk kullanılsın diye dişli kutusunu üstüne aldık, hava ona öyle gelecek. Motorun hava emişi yandan, arkadan yakarak atıyor. İnşallah her türlü jet motoru grubunu burada imal edebileceğiz” dedi. 
Yapılan konuşmalardan sonra motorun testini Savunma Sanayi Başkanı İsmail Demir gerçekleştirdi. 

Öte yandan programa, Savunma Sanayi Başkanı İsmail Demir’in yanı sıra, Savunma Sanayi Başkan Yardımcısı Serdar Demirel, Savunma Sanayii Başkan Yardımcısı Celal Sami Tüfekçi ve beraberindeki heyet ile TEI Genel Müdürü Mahmut Akşit katıldı.