Eskişehir’in ilk dünya mirası: Sivrihisar Ulu Cami

Eskişehir’de ahşap direkli camiler arasında yer alan yaklaşık 800 yıllık Sivrihisar Ulu Cami, ‘Dünya Mirası’ olarak tescillendi. Sivrihisar Ulu Cami, Eskişehir’den listeye girmeye hak kazanan ilk, Türkiye’den ise 21’inci eser oldu.

Sivrihisar Ulu cami’ nin UNESCO’ ya ilk müracaatı 2005 yılında 22. Dönem AK Parti Eskişehir Milletvekili olan Sivrihisar’lı Fahri Keskin döneminde yapılmıştı.

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da düzenlenen 45. UNESCO Dünya Miras Komitesi toplantısında, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dâhil edilen Sivrihisar Ulu Cami aynı anda 2 bin 500 kişinin ibadet edebileceği kapasiteye sahip en büyük hipostil cami olma özelliğini taşıyor. Temelleri Sivrihisarlı kadı Leşker Emir Celaleddin Ali Bey tarafından atılan cami, bugünkü görünümünü Mevlana Celaleddin Rumi’nin müritlerinden Mikail bin Abdullah (Emineddin Mikail) tarafından 1274 yılında kazandı. Ayrıca bu eşsiz yapı Fatih Sultan Mehmet dönemi kadılarından Hızır Bey’in emri ile 1440 yılında onarıldı.

Bin 485 metrekarelik alana kurulan caminin çatısını ardıç ve sarı çam cinsi ağaçlardan oluşan 67 ahşap direk taşıyor. Bu direklerden 19’unun üzerinde antik mermer sütun başlıkları bulunuyor. Caminin minberi ise Anadolu Selçukluları’nın en değerli örneklerinden biri olarak dikkatleri üzerine çekiyor. Horasanlı İbn-i Mehmet’in el işçiliğiyle yapılan bu sanat eserinin çivi kullanılmadan geçme (kündekârı) yöntemiyle hayat bulduğu biliniyor.

“Artık dünyanın tanıdığı ve UNESCO tarafından tescillenmiş bir eserimiz, Sivrihisar Ulu Cami’miz var”

Caminin güney cephesinde yer alan minaresi, 1409 yılında Osman oğlu Hacı Habib tarafından inşa edildi. Minare kaidesi iri mermer bloklardan yapılmış ve üst kısmı tuğla hatıllı, kesme taşlı, sekiz köşelidir. Sağ ve sol kanatlarında kitabeler yer alan caminin dört giriş kapısı bulunmaktadır.

Restorasyonun hemen ardından UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne başvuruda bulunduk. Başvurumuzun değerlendirmeye alınmasıyla bu sürecin ilk adımını atmış olduk. Uzun bir sürecin ardından Sivrihisar Ulu Cami’miz Dünya Mirası Listesi’ne dâhil oldu. Ecdadımızdan kalan değerleri tüm dünyaya tanıtabilmek adına bu gelişme önem arz etmektedir. Artık dünyanın tanıdığı ve UNESCO tarafından tescillenmiş ‘dünyanın merkezi’nde bir eserimiz, Sivrihisar Ulu Cami’miz var. Tarih yüklü kentimizde ilk dünya mirasının Sivrihisar Ulu Cami olması gerçekten gurur verici” dedi.